Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst
Zwarte toorts (Verbascum%20nigrum)
Het meest bijzonder aan de Zwarte toorts zijn de met paarse wolharen bedekte helmdraden en oranje helmknopjes. Ze steken fraai af tegen het heldergeel van de kroonblaadjes die bovendien nog een rode ringvlek aan de keel hebben.
De bloemen staan niet ieder apart op een steeltje, zoals bij het Mottenkruid, maar ze staan dicht opeen in kluwentjes. De kluwentjes zijn weer verenigd tot een lange tros. De tros heeft hooguit onderaan een paar zijtakken en is verder onvertakt.
Het blad is aan de bovenzijde met weinig en aan de onderzijde met talrijke sterharen bezet. De onderste bladen hebben een brede, vaak hartvormige voet die niet afloopt in de steel.
Bij het Mottenkruid staat, zoals al vermeld, elke bloem apart op een lang steeltje. Het blad is niet bedekt met sterharen.
Ook bij de Melige toorts staan de bloemen niet ieder apart op een steeltje, maar in kluwentjes bijeen. De bloemen zijn bleekgeel. De wolharen op de helmdraden zijn wit. De bloementrossen zijn sterk vertakt.
De Stalkaars en Koningskaars hebben blad dat aan beide zijden viltig is door boomvormig vertakte haren. De bloemen staan in cilindrische aren.
De Stalkaars heeft grote, vlak uitgespreide kroonblaadjes. De helmdraden van de 2 langste meeldraden zijn niet meer dan 2x zolang als de oranje helmknopjes. De stempel is langwerpig, knotsvormig. De meeldraden zijn onbehaard. Het blad is hartvormig.
De Koningskaars heeft kleinere bloemen die minder wijd uitgespreid zijn. De helmdraden van de 2 langste meeldraden zijn 3 tot 4x zo lang als de rode helmknoppen. De stempel is rond, knopvormig. Het blad is langwerpig. De Koningskaars komt veel voor in de duinen.
De bloemen staan niet ieder apart op een steeltje, zoals bij het Mottenkruid, maar ze staan dicht opeen in kluwentjes. De kluwentjes zijn weer verenigd tot een lange tros. De tros heeft hooguit onderaan een paar zijtakken en is verder onvertakt.
Het blad is aan de bovenzijde met weinig en aan de onderzijde met talrijke sterharen bezet. De onderste bladen hebben een brede, vaak hartvormige voet die niet afloopt in de steel.
Bij het Mottenkruid staat, zoals al vermeld, elke bloem apart op een lang steeltje. Het blad is niet bedekt met sterharen.
Ook bij de Melige toorts staan de bloemen niet ieder apart op een steeltje, maar in kluwentjes bijeen. De bloemen zijn bleekgeel. De wolharen op de helmdraden zijn wit. De bloementrossen zijn sterk vertakt.
De Stalkaars en Koningskaars hebben blad dat aan beide zijden viltig is door boomvormig vertakte haren. De bloemen staan in cilindrische aren.
De Stalkaars heeft grote, vlak uitgespreide kroonblaadjes. De helmdraden van de 2 langste meeldraden zijn niet meer dan 2x zolang als de oranje helmknopjes. De stempel is langwerpig, knotsvormig. De meeldraden zijn onbehaard. Het blad is hartvormig.
De Koningskaars heeft kleinere bloemen die minder wijd uitgespreid zijn. De helmdraden van de 2 langste meeldraden zijn 3 tot 4x zo lang als de rode helmknoppen. De stempel is rond, knopvormig. Het blad is langwerpig. De Koningskaars komt veel voor in de duinen.
Kenmerken van het geslacht Toorts (Verbascum) waartoe Zwarte toorts behoort.
De soorten van dit geslacht bevatten geen tot weinig honing. Er bestaan veel bastaarden tussen de verschillende soorten, maar ze zijn meestal onvruchtbaar en komen derhalve in de natuur weinig voor.
Het blad staat verspreid. De kroonbuis is veel korter dan de slippen.
Alle meeldraden met dwars op de meeldraad geplaatste helmknoppen ==> Zwarte toorts, Paarse toorts, Vlokkige toorts, Melige toorts, Kandelaarstoorts.
Onderste 2 meeldraden met schuin langs de draad aflopende helmknoppen, bovenste 3 met dwars geplaatste helmknoppen ==> Mottenkruid, Keizerskaars, Koningskaars en Stalkaars
Het Mottenkruid heeft kaal blad en meestal alleenstaande bloemen in de oksels van schutbladen.
De overige 3 hebben dicht behaard tot viltig blad, ook zijn sterharen aanwezig. Bloemen in aarvormige kluwens. De 3 kortste meeldraden met wol.
De soorten van dit geslacht bevatten geen tot weinig honing. Er bestaan veel bastaarden tussen de verschillende soorten, maar ze zijn meestal onvruchtbaar en komen derhalve in de natuur weinig voor.
Het blad staat verspreid. De kroonbuis is veel korter dan de slippen.
Alle meeldraden met dwars op de meeldraad geplaatste helmknoppen ==> Zwarte toorts, Paarse toorts, Vlokkige toorts, Melige toorts, Kandelaarstoorts.
Onderste 2 meeldraden met schuin langs de draad aflopende helmknoppen, bovenste 3 met dwars geplaatste helmknoppen ==> Mottenkruid, Keizerskaars, Koningskaars en Stalkaars
Het Mottenkruid heeft kaal blad en meestal alleenstaande bloemen in de oksels van schutbladen.
De overige 3 hebben dicht behaard tot viltig blad, ook zijn sterharen aanwezig. Bloemen in aarvormige kluwens. De 3 kortste meeldraden met wol.
 |
 |
 |
| Koningskaars | Stalkaars | Keizerskaars |
| blad lang aflopend, tot aan volgende blad | blad lang aflopend, tot aan volgende blad | blad niet of kort aflopend |
| bovenste bladen eirond, spits | bovenste bladen eirond, spits | bovenste bladen eirond, met plotse, lange spits |
| bladvoet geleidelijk versmald | bladvoet geleidelijk versmald | bladvoet afgerond tot hartvormig |
| 2 onderste helmdraden 3-4x zo lang als de kort aflopende helmknoppen | 2 onderste helmdraden niet meer dan 1.5-2x zo lang als de lang aflopende helmknoppen | 2 onderste helmdraden 1.5-2x zo lang als de lang aflopende helmknoppen |
| stamper knopvormig, niet aflopend langs de stijl | stempel hartvormig, aflopend lang de stijl | stempel aflopend lang de stijl, lijn-spatelvormig |
| familie | Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae) |
| info familie | Het heeft nogal gerommeld binnen de Helmkruidfamilie, waardoor deze familie nu aanzienlijk kleiner is dan voorheen. Een groot aantal geslachten is nu ondergebracht bij de Weegbreefamilie (Plantaginaceae)en de Bremraapfamilie (Orobanchaceae). Een opmerkelijke binnenkomer in de familie is de Buddleja (Vlinderstruik). De belangrijkste geslachten zijn de Toorts (Verbascum) en het Helmkruid (Scrophularia). Kenmerkend zijn een bovenstandig, 2-hokkig vruchtbeginsel en een bloembouw die varieert van regelmatig tot tweezijdig symmetrisch. |
| naam | zwarte_toorts (Verbascum nigrum) |
| waar | zandige dijken, ruigten etc., ook in de duinen |
| bloei | juli - augustus |
| kleur | geel |
| blad | bovenste met weinig, onderste met talrijke sterharen; onderste bladen met brede, meest zelfs hartvormige voet, niet in de steel aflopend. |
| vrucht | tweehokkige, veelzadige doosvrucht |