Nachtsilene

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Nachtsilene (Silene%20nutans)

De Nachtsilene is een van de sierlijkste silenes met haar knikkende bloemen met de al dan niet omgekrulde witte kroonblaadjes en de lange, naar buiten stekende stijlen en meeldraden.
De smalle, buis- tot knotsvormige, lange kelk heeft 10 ribben en is bezet met kleverige klierhaartjes. Ook de bovenkant van de stengel is bezet met zulke klierhaartjes.

De bloemen staan in rijk vertakte pluimen. De kroonbladen zijn diep ingesneden. Overdag zijn de bloemen in elkaar gekruld. ′s Avonds gaan ze open. Op koele dagen, vooral tegen het eind van de bloei, kunnen ze ook overdag geopend zijn. Op hete dagen kunnen de bloemblaadjes wat groezelig overkomen.

Bestuiving hoofdzakelijk door nachtvlinders. Om succesvolle kruisbestuiving te garanderen, is ook deze plant weer uitgerust met een vernuftig systeem.
De omgekrulde, verwelkt ogende bloemen openen zich zo rond 8 uur &pirme;s avonds. Ze laten dan hun mooie, hagelwitte binnenzijde zien en beginnen met het verspreiden van een aantrekkelijke geur. Diep in de nacht, rond een uur of 3, begint de bloem weer met het aannemen van haar verwelkte uiterlijk. Dit gebeurt 3 nachten achter elkaar. De eerste avond komen bij het openen van de bloem de buitenste 5 meeldraden met hun helmknopjes naar buiten. Zij geven hun stuifmeel af en buigen zich vervolgens naar buiten. De volgende avond komen de 5 binnenste meeldraden naar buiten, geven hun stuifmeel af en buigen zich daarna ook naar buiten. Op de derde, de laatste avond komen dan de lange, S-vormig gewonden stijlen met de stempels naar buiten en worden bestoven door nachtvlinders die eerder jongere bloemen met nog uitstekende meeldraden hebben bezocht.
De honing zit diep in de bloem. De nachtvlinders die gelokt worden door de bijna oplichtende witte kleur en de geur halen niet alleen honing uit de bloem, maar leggen er ook hun eitjes in. De jonge rupsen die uit de eitjes komen krioelen daarna in het rond in het vruchtbeginsel op zoek naar voedsel, te weten eitjes en jonge zaadjes. Eenmaal volwassen bijten zij door de wand heen en verlaten de bloem. De Nachtsilene lijkt er niet echt onder te lijden dat haar zaadjes deels worden opgepeuzeld door de jonge rupsen.
Het verwelkte, geurloze uiterlijk van de bloemen zorgt er overdag voor dat de plant niet aantrekkelijk is voor honingrovers. De kleverige kelk en stengel zorgen ervoor dat kruipende insecten worden geweerd.
Kenmerken van het geslacht Koekoeksbloemen  (Melandrium) waartoe Nachtsilene behoort.

Deze leden van de Anjerfamilie hebben een stamper met vijf stijlen, korte kelktanden en kroonbladen met 1 diepe insnijding.

SPECIFICATIES - nachtsilene
familieAnjerfamilie (Caryophyllaceae)
info familieKenmerken van planten van deze familie zijn een duidelijk gelede stengel en kruiswijs staande enkelvoudige bladeren. De bloemen staan in tweearmige (gevorkte) bijschermen, waarvan de onderdelen vaak éénarmig worden. De kelk is vergroeidbladig, vijftandig, de kroon is eveneens vijfbladig, er zijn tien meeldraden (soms vijf). De stamper bestaat twee tot vijf vruchtbladen. Er zijn evenveel stijlen als vruchtbladen. Het vruchtbeginsel is bovenstandig, éénhokkig, met centrale zaaddrager.
naam nachtsilene (Silene nutans)
waar droge, kalkrijke grond, vooral op hellingen; komt veel voor in de duinen
bloei mei - augustus; soms opnieuw in oktober
kleur wit
blad spatelvormige bladeren; tijdens de bloei rozet
vrucht veelzadige, openspringende doosvrucht; vruchtbeginsel onderin met 3 tussenschotten