Koeienboleet

Klik op de afbeelding voor vergrote weergave met beschrijvende tekst

Koeienboleet (Suillus%20bovinus)

De Koeienboleet vormt ectomycorrhiza met dennen of vliegdennen. De soort komt voor op voedsel- en strooiselarme zandgrond.
In het gezelschap van de koeienboleet komt vaak de Roze spijkerzwam voor. Deze leeft vermoedelijk parasitair op de Koeienboleet.
De hoed van de Koeienboleet is kaneel- tot oranjeroestkleurig. De hoed is glad en glimmend.
De poriën zijn samengesteld en ongelijk van vorm en lengte. Ze zijn gelig met grijze tint.
De steel is 40-60x5-10 mm groot en heeft dezelfde kleur als de hoed of is iets lichter. Er zitten geen donkere vlekken op de steel. Aan de voet is de steel vaak van gekromd.
Het vlees is geel.

Sporen 8-10x3-4 mm.
Kenmerken van het geslacht Boleten   (Suillus) waartoe Koeienboleet behoort.

Tot het geslacht Suillus behoren de
  • Melkboleet
  • Ringboleet
  • Koeienboleet
  • Holsteelboleet
Leden van dit geslacht leven vaak samen met leden van de Spijkerzwamfamilie of met vezeltruffels. Zo vind je in de duinen met wat geluk naast de Melkboleet de Koperrode spijkerzwam. In dennenbossen op zandgronden kun je de Koeienboleet vinden in gezelschap van de Roze spijkerzwam.
Het geslacht Suillus komt bijna altijd voor bij naaldbomen. In Nederland komen ongeveer 12 soorten voor, meestal bij Grove den.
Veel soorten hebben klierpuntjes, vlekjes, op de steel.
Onder de microscoop zie je dan cystiden met een donker geïncrustreerde wand en soms ook bruine pigmentklodders in de celinhoud.
De buisjeslaag bestaat of uit grove, min of meer hoekige tot langwerpige poriën, met vaak een grof gekartelde rand of uit regelmatige, kleine poriën.

Hoed droog
- Steel hol, hoed donkerbruin, bij Lariks -> Holsteelboleet
- Hoed rozebruin, glad, iets kleverig bij vocht, poriën vrij grof, hoekig, samengesteld en gelig -> Koeienboleet

Hoed kleverig
Met ring, bij den of lariks
-hoed bruin, melkend -> Melkboleet
Poriën klein
- Hoed donkerbruin, zonder geeltinten, steel met klierpuntjes, bij 2-naaldige den -> Bruine ringboleet
- Hoed geelbruin tot roodbruin, steel zonder klierpuntjes, vlees vooral in de voet van de steel blauw verkleurend, bij lariks -> Gele ringboleet




SPECIFICATIES - koeienboleet
familieBoleten (Boleteceae)
info familieDe familie van de Boleten is vrij gemakkelijk te herkennen. Het zijn vlezige paddenstoelen met meestal een centrale steel en een gewelfde hoed. Onder de hoed zitten geen plaatjes, maar er zit een buisjeslaag. Deze laag is gemakkelijk van de hoed los te trekken.
Belangrijk voor de determinatie is het feit dat ze bijna allemaal gebonden zijn aan een bepaalde boom of struik.
Er zijn diverse geslachten in deze familie. Om te bepalen tot welk geslacht de boleet behoort kun je allereerst naar het oppervlak van de hoed kijken. Is dit glad, schubbig, vezelig, vilt- of zeemleer-, dan wel fluweelachtig? Verder kijk je of het oppervlak droog is of juist kleverig of slijmerig.
Verder is ook de kleur van de hoed belangrijk.
De buisjeslaag kan breed aangehecht aan de steel zijn, of uitgebocht aangehecht zijn of bijna vrij zijn van de steel. Kenmerkend voor bijvoorbeeld het geslacht Suillus is de op de steel aflopende buisjeslaag.
Ook de opening van de buisjes, de pore, speelt een rol bij determinatie. Die opening kan klein en rond zijn, groot en rond, klein en hoekig of grof en onregelmatig hoekig.
En dan is er de steel. Behalve de vorm (cilindrisch, opgezwollen buikig, bochtig of wortelend) is het oppervlak belangrijk. Er zijn drie typen. Het oppervlak heeft een netwerk (als een netkousje over de steel). Dit netwerk heeft ook weer een onderscheidende kleur. Een tweede mogelijkheid is dat het oppervlak bedekt is met fijne tot grove schubjes. Deze schubjes hebben vaak een contrasterende kleur. Als derde mogelijkheid kunnen er fijne donkere vlekjes op het steeloppervlak zitten.
Het vlees van boleten verkleurt vaak bij beschadiging. Het al dan niet verkleuren en de kleur van de verkleuring is vaak kenmerkend voor een bepaalde soort.
Geur en smaak zijn minder bepalend, behalve bij de Peperboleet en de Bittere boleet.
Een sporee maken kan ook bijdragen, er is een heel scala aan kleuren mogelijk.

Al met al een heel gedoe dus!
naam koeienboleet (Suillus bovinus)
waar groeit bij dennen op humusarm zand
sporeekleur olijfgroen of bruin
hoed kleverig, glad, 30-100mm, kaneel- tot oranjeroestkleurig
steel 40-60x5-10 mm, zelfde kleur als de hoed of iets lichter, geen donkere vlekken, aan de voet vaak iets gekromd
plaatjes poriën samengesteld, breed, van verschillende afmetingen, hoekig, soms iets aflopend, geel met grijze tint